Nghị quyết số 11-NQ/TW của bộ Chính trị về Công tác phụ nữ thời kỳ đầy mạnh CNH-HĐH đất nước đã khẳng định: “Phụ nữ vừa là người lao động, người công dân, vừa là người mẹ, người thầy đầu tiên của con người”. Thực tế cũng đã chứng minh, trong xã hội truyền thống cũng như xã hội hiện đại, với thiên chức mang thai, sinh con và làm mẹ, phụ nữ luôn đảm đương vai trò cao cả: duy trì và phát triển nòi giống, tái sản xuất sức lao động; nuôi dạy, hình thành nhân cách thế hệ trẻ, góp phần xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cho đất nước. Không chỉ vậy, phụ nữ còn là người giữ vai trò chủ đạo trong việc xây dựng các mối quan hệ và tổ chức cuộc sống gia đình; Là người vun đắp hạnh phúc, người duy trì và phát triển những giá trị văn hóa gia đình, giữ gìn bản sắc dân tộc. Nói về vai trò của Phụ nữ, Tiến sỹ Bùi Thị Mai Đông, Trưởng khoa công tác xã hội - Học viện phụ nữ Việt Nam đã đưa ra 7 nhóm vai trò, bao gồm: Vai trò làm vợ, làm mẹ; là người thầy đầu tiên của con người; là người lao động chính tạo thu nhập cho gia đình; là người chăm sóc sức khỏe các thành viên trong gia đình; là người sắp xếp, tổ chức cuộc sống trong gia đình; là người chăm lo đời sống tinh thần của gia đình; giữ gìn, tái tạo và sáng tạo các giá trị văn hóa gia đình. Trong phạm vi bài viết này, chúng ta cùng đi sâu tìm hiểu về vai trò mà mọi người thường gọi đó là “Thiên chức” của người phụ nữ, là người “ Giữ lửa” trong hạnh phúc gia đình.
Có thể nói, con người là hoa của đất và người phụ nữ là hương hoa của cuộc đời. Khi tạo dựng nên con người, tạo hoá ban cho nam giới và phụ nữ những đặc điểm, những cá tính, những khả năng khác nhau để giao cho họ những trọng trách khác nhau. Tạo hoá đã ban cho phụ nữ một cơ thể đặc biệt để mang thai và sinh con. Điều đó đồng nghĩa với việc ban cho họ một thiên chức vô cùng quan trọng và cao quý, ấy là làm vợ và làm mẹ.
Với vai trò làm vợ, trước hết, người phụ nữ là người biết quên mình để làm người vợ thủy chung, son sắt như lời thơ của Xuân Quỳnh:
Em trở về đúng nghĩa trái tim em,
Là máu thịt đời thường ai chẳng có,
Vẫn ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa,
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.
Với vai trò làm vợ, người phụ nữ có ảnh hưởng to lớn tới hạnh phúc và sự ổn định của gia đình. Một gia đình hạnh phúc, luôn tràn đầy ấm áp, yêu thương là gia đình trong đó có người vợ luôn hiểu rõ chồng mình, đồng cảm với chồng trong tư tưởng và cuộc sống tinh thần; sẵn sàng chia sẻ với chồng niềm vui và sự lo lắng trong công việc cũng như trong cuộc sống hàng ngày; Luôn luôn tin tưởng ở chồng và tin vào bản thân.
Với vai trò làm vợ, người phụ nữ không chỉ là người “nâng khăn, sửa túi” mỗi khi chồng ra khỏi nhà và lo sao cho “cơm ngon, canh ngọt” mỗi khi chồng trở về nhà sau một ngày làm việc mệt nhọc. Làm vợ, người phụ nữ là người biết rõ sở thích và tâm lí của chồng mình, cố gắng đáp ứng nhu cầu của chồng trong sinh hoạt; Đặc biệt, họ luôn quan tâm để hiểu được công việc của chồng; Chủ động thu xếp việc gia đình để chồng có thời gian và yên tâm công tác; động viên, khích lệ, tạo điều kiện cho chồng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; Thậm chí, nhiều phụ nữ còn trở thành cánh tay đắc lực của chồng.
Phải thừa nhận rằng: “Đằng sau sự thành đạt của người đàn ông là bóng dáng của người đàn bà”. Mọi sự thành công trong cuộc sống của người đàn ông đều luôn có sự hỗ trợ hết mình, không biết mệt mỏi của những người vợ. Bằng những lời khuyên chân thành, người vợ có thể tạo cho người chồng sự tự tin trong việc đưa ra các quyết định quan trọng, sẵn sàng bác bỏ những quan niệm sai lầm cũng như ủng hộ hết mình các ý tưởng hay trong suy nghĩ và hành động của người chồng. Chính người vợ là người thúc đẩy những ước mơ, hoài bão và nghị lực của người chồng; cùng chồng chia sẻ ước mơ, khát vọng của tuổi trẻ; động viên, khích lệ, tạo nên thành công của người chồng. Một người vợ tuyệt vời sằn sàng lắng nghe và cùng chồng vượt qua mọi khó khăn, ủng hộ chồng hết mình khi chồng mình đương dầu với những thử thách. Bằng tình yêu và sự nhạy cảm của người phụ nữ, với cách cư xử vừa nhẹ nhàng, mềm mỏng, vừa cương quyết, cứng rắn, nhiều người vợ đã giúp chồng chiến thắng bệnh tật, chiến thắng chính bản thân mình trước những cám dỗ của các tệ nạn xã hội để trở thành người thành đạt trong cuộc sống. Chính sự bao dung, độ lượng và tình yêu chân thành của người vợ đã giúp cho người chồng nhận thức được đâu là điều thực sự quan trọng trong cuộc đời của họ.
Có thể nói: Người vợ vừa là bạn đồng hành của người chồng trên con đường đời, vừa là hậu phương vững chắc đem đến sự thành đạt của người chồng.
Với vai trò làm mẹ, người phụ nữ có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện chức năng sinh đẻ duy trì nòi giống và nuôi dạy con cái, không chỉ từ lúc đứa con cất tiếng khóc chào đời mà ngay cả khi con còn trong bụng mẹ và khi con đã trưởng thành.
Phụ nữ có quyền tự hào, có quyền hãnh diện khi được tạo hoá ban cho một đặc ân, giao cho một trọng trách vô cùng quan trọng và cao quý ấy.Với những đặc tính và thiên chức đó, từ ngàn đời xưa, phụ nữ luôn là người giữ vai trò quan trọng trong việc chèo lái con thuyền mơ ước đi đến bến bờ hạnh phúc. Người xưa có câu: ‘Chết cha ăn cơm với cá, chết mẹ liếm lá ngoài đường” chính là muốn đề cao vai trò làm mẹ của người phụ nữ trong gia đình.
Trước hết phải nói đến tình cảm người mẹ, phụ nữ là người chăm sóc và giáo dục con cái chủ yếu, với tình yêu thương vô bờ bến là hơi ấm, là nguồn sữa để nuôi con khôn lớn, là chỗ dựa tinh thần to lớn đối với mỗi đứa con. Là những người mẹ hết lòng vì con , họ thực sự là những tấm gương cho con cái noi theo. Người mẹ ngày nay còn là một người bạn lớn luôn ở bên con để hướng dẫn, động viên kịp thời.
Với vai trò làm mẹ, người phụ nữ sẵn sàng xông pha vào cuộc đời không ngại gian lao, khó nhọc, nghiệt ngã để trang bị cho con một tương lai rạng rỡ; phải làm được một vầng trăng thu huyền diệu soi sáng những đêm thâu, tình yêu của mẹ như núi cao vời vợi, lòng bao dung của mẹ như đại dương sâu thẳm, đôi mắt của mẹ làm vì sao dẫn lối cho con trẻ vào đời. Mẹ là nguồn mạch quê hương... Tình mẹ thương con phải là:
“Thời xuân xanh của một đời,
Thương con chẳng nhớ đánh rơi khi nào”.
Với vai trò ấy ta dễ dàng nhận ra tầm vóc cao đẹp về tình cảm, đức hạnh, sức khoẻ và trí tuệ của phụ nữ. Tất cả những yếu tố âý đến với phụ nữ như một cái duyên và nhờ cái duyên ấy mà phụ nữ trở thành người khéo léo, biết lo toan, tươm tất mọi bề: từ cái ăn, cái mặc, đến học hành, vui chơi, giải trí của mỗi thành viên trong gia đình.
Gia đình là môi trường hình thành nhân cách của mỗi con người; trong đó, mỗi thành viên đều có vai trò của nhất định. Tuy nhiên không thể phủ nhận vai trò hết sức quan trọng của người phụ nữ. Trong gia đình, người mẹ là người thầy đầu tiên của mỗi con người, giáo dục, theo dõi sự trưởng thành của con. Các quan niệm “cha sinh không tày mẹ dưỡng”, “phúc đức tại Mẫu” của người Việt Nam đã tôn vinh vai trò của người phụ nữ trong việc nuôi dạy con cái; thành ngữ truyền miệng trong dân gian “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà”, mặc dù rất bất công khi quy kết trách nhiệm giáo dục con cho người phụ nữ trong gia đình, nhưng nó cũng phản ánh phần nào vai trò dạy dỗ trẻ em của người phụ nữ trong gia đình. Thực tế cho thấy, ngay từ khi còn trong bụng mẹ đứa trẻ đã chịu sự giáo dục, rèn luyện của người mẹ: Từ chế độ ăn uống, nghỉ ngơi đến những thói quen sinh hoạt, những suy nghĩ, niềm vui, nỗi buồn của người mẹ đều ảnh hưởng đến đứa con. Khi con cất tiếng khóc chào đời, người mẹ là người đầu tiên dạy con biết lắng nghe, biết biểu lộ cảm xúc khi giao tiếp Khi con lớn hơn nữa, mẹ là người dạy cho con các hành vi đạo đức, các cách ứng xử theo các chuẩn mực của xã hội:
Mẹ là người thầy giáo ban đầu,
Con như trang giấy trắng phau bên đèn.
Mẹ là tấm gương phản chiếu cho con, người mẹ đức độ vị tha thường sẽ có con ngoan ngoãn, lễ phép. Người mẹ luôn gần gũi con, hiểu rõ con để dạy bảo, uốn nắn những sai lầm của con. Những phẩm chất quý báu của người mẹ như: tần tảo, dịu hiền, thương yêu con hết mực có sức thuyết phục, cảm hóa lớn đối với đứa con. Sự hy sinh vô bờ bến, tấm lòng bao dung, độ lượng, tính nhẫn nại, thái độ hòa nhã với mọi người... là tấm gương sáng cho con noi theo;
Người mẹ có vai trò to lớn trong việc nuôi dạy con trở thành những người tốt. Không chỉ kèm cặp con về kiến thức, người mẹ còn là người bạn lớn của con; chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, giúp con giải quyết những khúc mắc từ đáy lòng, vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Có thể nói người mẹ là chỗ dựa về tâm lý và tinh thần của con. Con cái thường tìm đến mẹ để giãi bày, thổ lộ, và họ đều biết lắng nghe con tâm sự, tìm hiểu ngọn nguồn để đưa ra những lời khuyên nhủ ân tình, thấu đáo, giúp con tháo gỡ vấn đề.
Trong gia đình, người phụ nữ không chỉ là người thầy đầu tiên của con mình mà còn là người thầy của các thành viên khác, trong đó có cả người chồng; Tục ngữ Việt Nam có câu: “Trai khôn dạy vợ, gái ngoan bảo chồng”. Trong mọi thời kỳ của lịch sử Việt Nam, luôn có những người phụ nữ thông minh, tài giỏi, có nhiều mưu lược đã giúp chồng tề gia, trị quốc và cũng không ít người đàn ông nhờ sự kiên trì thuyết phục, khuyên răn cùng với tình yêu thương và lòng bao dung, độ lượng của người vợ đã từ bỏ được các thói hư, tật xấu, từ bỏ các tệ nạn xã hội, thay đổi lối sống …. trở về làm ăn lương thiện.
Tóm lại, phụ nữ nói chung, phụ nữ Việt Nam nói riêng đóng vai trò quan trọng trong xây dựng gia đình hạnh phúc. Họ không chỉ góp phần quan trọng vào kinh tế gia đình dưới nhiều hình thức khác nhau mà còn đảm trách hầu hết công việc nhà và là người đảm nhiệm việc chăm sóc, nuôi dạy con. Quan trọng hơn, người mẹ còn là người giáo dục đường ăn nết ở, và truyền cho con những bài học đạo lý làm người, góp phần quan trọng vào hình thành nhân cách cho trẻ. Với nhiều đức tính: tần tảo, chịu thương, chịu khó, hết lòng vì chồng vì con; Với tình thương bao la và sự kiên trì, người phụ nữ trở thành trung tâm liên kết các thành viên trong gia đình, là người thường xuyên gần gũi, chia sẻ, động viên. Họ đóng vai trò chính yếu trong việc thực hiện các chức năng của gia đình, đặc biệt là chức năng tâm lý tình cảm – chức năng đặc thù của gia đình mà không một thiết chế xã hội nào khác có thể thay thế.
Để phát huy vai trò to lớn của phụ nữ trong xây dựng gia đình hạnh phúc, cùng với những nỗ lực của chính bản thân, chị em phụ nữ rất cần được sự ủng hộ, hỗ trợ tích cực từ phía gia đình và xã hội; Vì vậy, một mặt, mỗi phụ nữ cần tích cực học tập, rèn luyện các phẩm chất đạo đức của phụ nữ việt nam thời kỳ CNH-HĐH đất nước: Tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang; Một mặt, các thành viên trong gia đình và xã hội cần tạo điều kiện để phụ nữ có thời gian học tập, tham gia các hoạt động xã hội, có thời gian nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí, chăm sóc sức khỏe để vừa thực hiện tốt vai trò của mình trong gia đình vừa đóng góp ngày càng nhiều cho xã hội; từng bước nâng cao vị thế của bản thân cũng như xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững./.